Avrupa Birliği ile ortaklık ilişkimiz 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan Ankara Antlaşması ile başlamıştır.31 Aralık 1995 tarihi itibariyle Gümrük Birliği Anlaşmasının tamamlanmasının ertesinde, 10-11 Aralık 1999 tarihli Helsinki Zirvesinde Türkiye’nin adaylık statüsü tescil edilmiştir.2004 Aralık ayında Brüksel’de gerçekleştirilen zirve toplantısında ülkemizin katılım müzakerelerinin 3 Ekim 2005 tarihinde başlatılması kararlaştırılmıştır.

Başlatılan katılım müzakerelerinin ilk aşaması olan tarama süreci Ekim 2005 – Ekim 2006 döneminde tamamlanmış ve Müzakere Çerçeve Belgesinde belirtilen fiili müzakereler aşamasına geçilmiştir.

Tam üyelik müzakere sürecinin başlamasına paralel olarak AB müktesebatına uyum ve siyasi reformlar açısından Devlet nezdinde adeta bir seferberlik başlatılmıştır. Son on yıldır yakalanan ekonomik ve siyasi istikrarın desteğiyle gerekli reformlar cesaret ve kararlılıkla yürütülmekte ve açılımlar gerçekleştirilmektedir.

Bu çabalarımıza karşın ilerlemelerin müzakere edileceği 33 fasıldan şimdiye kadar ancak 13 fasıl açılabilmiş, bazı üye devletlerin siyasi engellemeleri nedeniyle ülkemizin ilaveten yalnız 3 faslı daha açabileceği gerçeği ile yüz yüze kalınmıştır. Bu fasıllar; Kamu Alımları, Rekabet Politikası, Sosyal Politika ve İstihdamdır.

Esasen AB sadece ekonomik bir birlik olarak kabul edilmemeli, aynı zamanda bireylerin günlük yaşamlarını da doğrudan etkileyen değerler, normlar ve standartlar bütünü olarak bakılmalıdır.

AB ile ilişkilerimiz de önemli konulardan biri hiç şüphesiz var olan önyargılardır. Halkımızın gerek AB norm ve standartlarını günlük hayatlarında uygulayabilme kapasitelerinin arttırılması gerekse var olan önyargıların ortadan kaldırılmasında sivil toplum kuruluşlarına (STK) büyük görevler düşmektedir.

STK’ların AB’deki partnerleriyle birlikte yer alacakları projeler üretmeleri veya üretilmiş projelerde yer almaları ülkemizi anlatmamız, iş yapış tarzlarımızı paylaşmamız anlamında paha biçilmez katkılar sağlayacaktır.

Türkiye Gıda Sanayi İşverenleri Sendikası (TÜGİS) bir sivil toplum kuruluşudur. Meşrutiyetini Anayasanın 51’nci maddesinden alır, üyelikleri tamamen gönüllülük esasına dayanır.

TÜGİS 24 Ocak 1961 tarihinde kurulmuş daha sonra 1962 yılında kurulan TİSK’in kurucu üyeleri arasında da yer almıştır.

Türkiye’de çağdaş anlamda işçi işveren ilişkilerinin yasal temeli 1961 Anayasası ile atılmıştır.. 1963 yılında çıkartılan Sendikalar Kanunu ve Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunları 1961 Anayasa esasları dikkate alınarak endüstriyel ilişkiler sisteminin temel koşullarını oluşturmuştur.

1970-1980 yıllarında yaşanan, tüm ülkemizi derinden etkileyen siyasi istikrarsızlık ve işçi hareketlerinde TÜGİS Gıda Sanayine sahip çıkmasını bilmiş, yapıcı ve uzlaşmacı tutumuyla olumsuz sürecin atlatılmasına katkı vermiştir. Nitekim sürecin geride bırakılmasından sonra Gıda Sanayi hızlı bir gelişme içine girmiş, özel işletme sayısında belirgin bir artış izlenmiştir.

AB’ye uyum süreci dikkate alınarak çalışma hayatı ile ilgili kanunlar da yenilenmiştir. Bu cümleden olarak 18.10.2012 tarihinde sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu çıkartılmıştır. Böylelikle ‘Sosyal Politika ve İstihdam’ başlıklı faslın açılış kriterlerinden biri ve en önemlisi sağlanmış olmuştur.

Gıda Güvenliği, AB’nin özel önem verdiği konuların başında gelmektedir.1 Ocak 2005 tarihinden başlayarak tüm üye ülkelerde bağlayıcı olarak uygulanan 178/2002 EC Regülasyonu (AB Konseyi Tüzüğü) birliğin Gıda Güvenliği ilkelerini açıklar.

Gıda ve yemi kapsayan bu Regülasyonun genel amacını;

– İnsan sağlığı ve tüketicilerin en üst düzeyde korunması,

– Gıda ürünleri ve yemin serbest dolaşımının sağlanması,

– Adil gıda ürünleri ticareti olarak özetleyebiliriz.

AB ile tam üyelik müzakerelerinde, ‘Gıda, Veterinerlik ve Bitki Sağlığı’ başlıklı 12’nci faslın açılması için aranan açılış kriterlerinden birisi, Türkiye’nin AB Müktesebatı ile uyumlu ‘Gıda, Yem ve Veterinerlik Çerçeve Mevzuatını benimsemesi ve başta kontrol kuruluşları olmak üzere sorumlulukları açık bir biçimde belirleyen hükümlerin ortaya konulmasıydı.

Türk gıda mevzuatının geçmişine baktığımızda AB ile ilişkilerin izlerini ve etkilerini çoğu zaman görmek mümkün.

1930 yılında çıkarılan 1580 sayılı Belediye Kanunu ve yine aynı yıl çıkarılan 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu ile başlangıç yapan gıda mevzuatımız, 28 Haziran 1995 tarihinde çıkarılan 560 sayılı ‘Gıdaların üretim, tüketim ve denetlenmesine dair KHK ile biraz soluklanmıştır. Bu KHK ‘nin çıkarılış nedeni 1 Ocak 1996 tarihinde başlayan AB Gümrük Birliği Anlaşmasının gereklerine uyum içindir. Daha sonra bu KHK yine günün gereklerine göre bazı değişiklikler ile 2004 yılında 5179 sayılı kanun olarak yayınlanmıştır. İlginç olan bu kanun da dahil tüm mevzuatımızın kapsamının sadece gıda ile sınırlı kalmış olmasıdır.

12’nci faslın açılması ile ilgili olarak açılış kriterlerinden biri olan AB müktesebatıyla uyumlu kanun 13 Haziran 2010 tarihinde çıkarılmıştır.5996 sayılı kanun ‘Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’ adından da anlaşılacağı üzere birincil üretimden başlayarak gıda mevzuatına farklı ve geniş bir bakış açısı getirmektedir.

Bugünkü birlikteliğimizin nedeni ‘Gıda Sanayi – Gıda Mevzuatı, Sektörel Etki Analizi, Eğitim , İşbirliği ve Avrupa Ağı Uzaktan Eğitim’ konulu AB projesinin içeriği ve eğitim modülleri hakkında sizleri bilgilendirmek ve bilgi paylaşımıdır.

Bu yıl ile birlikte iki yıl (2013,2014) sürecek bu projenin TÜGİS dışındaki proje ortakları; GTH Bakanlığı Tarım Araştırmaları Genel Müdürlüğü (TAGEM) , MKV Danışmanlık, Gaziantep Üniversitesi Gıda Müh. Bölümü, Niederrhein University of Applied Sciencies (Almanya Mönchengladbech ) , Oredea Ünv. Çevre Koruma ve Gıda Müh. Bölümü ( Romanya) , Vilnius Ünv. Biyokimya Enstitüsü ( Litvanya).

TÜGİS proje yükümlülükleri gereği, Türkiye Gıda Sektörü Raporu hazırlama ve 5996 sayılı Kanun Etki Analizi çalışmalarının yapılması yanında , Konya , İzmir ,Bursa , İstanbul , Samsun , Edirne , Adana ve Antalya illerimizde Sanayi Odalarımızla işbirliği içinde eğitim seminerleri düzenleme görevini üstlenmiştir. Projenin kapanış toplantısı ise 30 Eylül 2014 tarihinde İstanbul’da yine TÜGİS tarafından organize edilecektir.

Eğitim toplantılarının ilkinin ‘sevgi ve hoşgörüde deniz gibi ol’ diyen Mevlana kentinden başlaması bizim için gurur kaynağı ve büyük mutluluk.

Projeye emek veren, sizlerle bilgilerini paylaşmak için özverili çalışmalarda bulunan tüm proje ortaklarımıza, Türkiye dışından gelen değerli misafirlerimize, toplantıya katılımlarıyla bizlere destek veren tüm katılımcılara, gösterdikleri konukseverlik nedeniyle Konya Sanayi Odası Başkanı’na teşekkür ediyor, TÜGİS Yönetim Kurulu adına saygılar sunuyorum.

Necdet Buzbaş

Proje Adı : Gıda Sanayi – Gıda Mevzuatı , Sektörel Etki Analizi , Eğitim , İşbirliği

ve Avrupa Ağı Uzaktan Eğitimi

Project No : 2012-1-TR1-LE005-35116

Project Short Name : FIEL (fiel.gantep.edu.tr)

Program : Yaşam boyu öğrenme programı

Eylem : Yenilikçiliğe geçiş

P. Zamanı : İki yıl (1 Ekim 2010- 30 Eylül 2014)

Katılımcılar

Gaziantep Üniversitesi : Prof. Dr. Ali Rıza Tekin

Doç. Dr. Coşkun Dalgıç

Doç. Dr. Bülent Belibağlı

MKV Colsulting /

MKV Uluslararası Taşımacılık

Eğitim Hizmetleri ve Tic. Ltd. Şti : Genel Müdür Dilek Volkan

Hochshule Niederrhein

Universiyt of Applied Science : Prof. Dr. George Wittcih

TÜGİS

Oredea Üniversitesi (Romanya)

Gıda Müh. Bölümü

Vilnius Üniversitesi (Litvanya)

Biyokimya Enstitüsü

GTH Bakanlığı Tarım İşletmeleri

Genel Müdürlüğü (TAGEM)

---